تعارض اجماع منقول و اجماع منقولتعارض اجماع منقول و اجماع منقول، تنافی مدلول دو اجماع منقول را می‌گویند. ۱ - تعریفتعارض اجماع منقول و اجماع منقول، تنافی میان مدلول دو اجماع منقول در یک مسئله فقهی است، مثل این که یک اجماع منقول می‌گوید: « نماز جمعه واجب است» و اجماع منقول دیگر می‌گوید: «نماز جمعه واجب نیست». ۲ - علت تعارضدر این که آیا این تعارض، تعارض در سبب (آرای فقها) است یا تعارض در مسبب ( رای معصوم )؛ اختلاف وجود دارد؛ نظریه مشهور میان علما، تعارض به حسب مسبب (رای معصوم) می‌باشد. روشن است که در یکی از این دو اجماع ، به طور قطع رای امام علیه‌السّلام وجود ندارد، اما به حسب سبب، تعارضی نیست، چون ممکن است هر دو اجماع منقول درست باشد. ۳ - حکمدر تعارض بین دو اجماع منقول، ترجیح با اجماعی است که مخالف مذهب عامه باشد، چون اجماع موافق عامه، ممکن است مستند به خوف یا تقیه باشد. و اگر هر دو اجماع از این نظر مساوی بود یعنی هر دو مخالف عامه یا هر دو موافق عامه بود حکم تخییر جاری می‌شود. [۲]
اصول فقه، رشاد، محمد، ص۳۰۱.
[۴]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۲۶۵.
[۵]
الاصول، شیرازی، محمد، ج۶، ص۱۰.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۱۱، برگرفته از مقاله «تعارض اجماع منقول و اجماع منقول». |